Ginekologia i Położnictwo

Dzięki profilaktycznym badaniom USG możemy dziś wykryć wiele nieprawidłowości w przebiegu ciąży i w porę zapobiec niebezpiecznym powikłaniom.

Badanie USG jest nieinwazyjne i nie niesie ze soba żadnych zagrożeń. Można je wykonywać tak często, jak życzy sobie pacjentka, jednak nie mniej niż trzy razy w czasie ciąży.

Używane przez nas nowoczesne  aparaty Voluson E6 BT10 Hitachi Aloka Prosound  Alpha 6, umożliwiają trójwymiarową rekonstrukcję obrazu płodu i wnętrza macicy, a co za tym idzie, uwidaczniają ruchy płodu.

W wyniku analizy widoku 3D otrzymuje się precyzyjny i wyraźny obraz dziecka, który jest łatwy do odczytania dla każdego. Tymczasem na obrazie 2D bardzo często jedynie lekarz jest w stanie rozróżnić poszczególne części ciała płodu, budowę narządów oraz przepływy w tętnicach.

Widok 4D – rejestrujący obraz płodu w postaci filmu pozwala na obserwację nawet najdrobniejszych ruchów dziecka.

Zastosowanie obrazowania 3D/4D umożliwia  wczesne i precyzyjne monitorowanie rozwoju dziecka. Obraz zbliżony do telewizyjnego pozwala  nie tylko na ustalenie pozycji płodu i podstwowych cech, ale i na oglądanie wszelkich szczegółów anatomicznych.

Celem badania USG ciąży jest:

- wykluczenie wad rozwojowych i genetycznych,
- potwierdzienie dobrostanu płodu,
- określenie zagrożenia przedwczesnym porodem,
- wczesne rozpoznanie wad umożliwiające rozpoczęcie leczenia wewnątrzmacicznego. 

W ciąży fizjologicznej zalecane są przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne 3 badania:

11-14 tydzień ciąży.

- lokalizacja i uwidocznienie pęcherzyka ciążowego,
- ocena kształtu i obrysów pęcherzyka,
- ocena wieku ciążowego na podstawie średnicy pęcherzyka,
- pomiar długości ciemieniowo - siedzeniowej płodu,
- stwierdzenie obecności czynności serca płodu,
- ocena liczby zarodków, kosmówek i owodni,
- ocena macicy: kształtu i wielkości,
- ocena przydatków,
- wskazania.

18-22 tydzień ciąży.

- ocena rozwoju i anatomii płodu,
- ocena ilości płodów i ich położenie,
- biometria płodu: wymiar dwuciemieniowy główki, obwód główki, pomiar średnicy brzuszka, pomiar długości kości kości długich (udowej i ramieniowej),
- ocena głowy, mózgowia, splotów naczyniówkowych, tylnego dołu czaski, móżdżku, oczodołów, podniebienia, górnej wargi,
- oszacowanie wagi płodu,
- pomiar długości kości nosowej jako markera wady genetycznej,
- pomiar fałdu karkowego,
- ocena długości kręgosłupa i jego ciagłości, klatki piersiowej, położenia i wielkości serca (obrazowanie czterech jam serca),
- ocena częstości i miarowości pracy serca,
- ocena jamy brzusznej: ciągłości powłok, lokalizacji i wielkości żołądka, jelit, nerek oraz pęcherza moczowego,
- ocena kończyn płodu, kości udowych, podudzia, ramienia, przedramienia,  stóp, dłoni,
- ocena ruchomości kończyn.

30-32 tydzień ciąży.

- ocena rozwoju i dobrostanu płodu,
- ocena anatomii dziecka,
- ocena masy płodu i jego położenia,
- ocena łożyska i jego dojrzałości,
- budowa macicy,
- ocena długości szyjki macicy,
- badanie przepływu w tętnicy pępowinowej płodu, tętnicy środkowej mózgu i tętnicach macicznych.

NIFTY Nieinwazyjny

Genetyczny Test Prenataly

określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau

Nieinwazyjne badania prenatalne, polegające na ocenia parametrów biochemicznych, takie jak np. test PAPP-A, Beta-hCG, zapewniają wykrywalność na poziomie około 60-80% przy 5% wyników fałszywie dodatnich. Dlatego w niektórych przypadkach przeprowadza się dodatkowe badania komórek płodu, zawartych w płynie owodniowym, które są pozyskiwane w sposób inwazyjny w trakcie zabiegu zwanego amniopunkcją. Metoda ta jest związana z 1-2% ryzykiem poronienia.

Od 2013 roku w Polsce jest dostępny test nowej generacji - NIFTY. Test NIFTY, podobnie jak test PAPP-A, wykonywany jest z krwi matki, jednak nie ocenia on parametrów biochemicznych ciężarnej, tylko wolny DNA płodu krążący we krwi matki – tak zwany cffDNA. Dzięki temu skuteczność badania przewyższa 99,5%. Test NIFTY określa ryzyko trisomii płodu (zespół Downa, Edwardsa i Patau) oraz niektórych innych zespołów wad wrodzonych spowodowanych nieprawidłowościami chromosomowymi. Dzięki niemu, wiele przyszłych mam może uniknąć badań inwazyjnych (w tym amniopunkcji), których tak bardzo się obawiają. Test był poddany wnikliwej procedurze walidacji a do września 2014 przeprowadzono 350 000 badań NIFTY na całym świecie.

Należy jednak pamiętać, że test NIFTY ma status testu przesiewowego, co oznacza, że nieprawidłowe wyniki testu powinny zostać potwierdzone tradycyjną metodą diagnostyczną - inwazyjną. Ponadto, w niektórych sytuacjach klinicznych (np. gdy obserwowane są nieprawidłowości rozwojowe płodu w USG) wskazane jest przeprowadzenie analizy dotyczącej wszystkich chromosomów płodu tradycyjną metodą.

Test NIFTY ocenia:

- ryzyko wystąpienia trisomii płodu takich jak zespół Downa, Edwardsa i Patau

- ryzyko wystąpienia u płodu wybranych zespołów mikrodelecyjnych

- ryzyko wystąpienia zaburzeń liczby chromosomów

- genetyczną płeć dziecka

Trisomie.

Trisomia to rodzaj aberracji chromosomowej, polegającej na obecności dodatkowego (trzeciego) chromosomu w danej parze chromosomów.Najczęstsze wśród żywo urodzonych noworodków są: trisomia chromosomu 21 (zespół Downa), trisomia 18 (zespół Edwardsa) oraz 13 (zespół Patau). Odpowiadają one za wystąpienie cech dysmorfii, wad wrodzonych i niepełnosprawności intelektualnej dziecka.

Zespoły mikrodelecyjne

Zespół mikrodelecyjny to zespół cech klinicznych, związanych z brakiem (delecją) fragmentu chromosomu. Lokalizacja i rozmiar delecji determinują rodzaj i stopień nasilenia objawów klinicznych. U chorych z mikrodelecjami mogą występować liczne nieprawidłowości, m.in. niepełnosprawność intelektualna, problemy z zachowaniem, nietypowy wygląd (dysmorfia), zaburzenia napięcia mięśniowego (wiotkość lub spastyczność), zaburzenia wzrastania, odżywiania, padaczka, wady wrodzone.

Aneuploidia chromosomów płci

Aneuploidia chromosomów płci dotyczy występowania niewłaściwej liczby (większej lub mniejszej) chromosomów płci X lub Y. Większość typów aneuploidii chromosomów płci ma przebieg łagodny, bez zaburzeń rozwoju intelektualnego, konsekwencją niektórych może być niepłodność czy problemy w nauce.

Przygotowanie do wizyty u ginekologa.

Jako najlepszy czas do wizyty wskazuje się pierwsze 10 dni po ustąpieniu krwawienia menstruacyjnego, wyłącznie z uwagi na komfort pacjentki. Możliwe jest badanie lekarskie w trakcie trwania miesiączki.
Zaleca się powstrzymanie od stosunków płciowych na 48 h przed wizytą.
Wskazane jest opróżnienie pęcherza przed wizytą.

Badanie cytologiczne, bakteriologiczne – przygotowanie do badania.

Zaleca się powstrzymanie od stosunków płciowych na 48 h przed wizytą.
Należy odstawić leki dopochwowe i antykoncepcyjne dopochwowe na 48 h przed pobraniem materiału.
Nie zaleca się wykonywania  irygacji pochwy na 48 h przed badaniem.
Badań nie wykonuje się w czasie trwania krwawienia menstruacyjnego.

Na badanie cytologiczne najlepszym momentem jest pierwsza połowa cyklu menstruacyjnego czyli po ustąpieniu krwawienia.

USG ciąży – przygotowanie do badania.

Badanie nie wymaga żadnego przygotowania.
Nie należy przed badaniem mieć wypełnionego pęcherza, gdyż nie ma to wpływu na jakość uzyskiwanych obrazów, a może być przyczyną dodatkowego dyskomfortu w czasie badania.
Na badanie należy (w miarę możliwości) przynieść wyniki poprzednich badań USG narządu rodnego (w tym również USG przez powłoki brzuszne). 

Założenie i usunięcie wkładki domacicznej – przygotowanie do zabiegu.

Zabieg założenia wkładki musi być poprzedzony konsultacją lekarską oraz uzgodnieniem rodzaju wkładki.
Zabieg wykonuje się około piątego dnia krwawienia miesiączkowego.

Elektrokoagulacja i krioterapia – przygotowanie do zabiegu.

Zabieg nie wymaga szczególnych przygotowań.
Zabieg wykonuje się w ciągu pierwszych 10 dni cyklu miesiączkowego, aby pozostawić organizmowi czas do wygojenia.